معادن استان

استان کهگیلویه و بویراحمد واقع در جنوب غربی ایران، دارای بزرگترین معادن رسوبی بسیاری است که دارای بزرگترین معدن فسفات کشور با 81 میلیون تن ذخیره قطعی قابل بهره برداری و همچنین معادن مهم دیگری نظیر معادن بوکسیت، معدن مس، ذخایر گوگرد، معدن سنگ‌های ساختمانی و معادن گچ می‌باشد.

این استان با وجود منابع آب فراوان و اقلیم بی نظیر و سد بزرگ کوثر به همراه زیر ساخت‌های صنعتی شرایط مناسبی جهت رشد، توسعه و سرمایه گذاری گسترده در بخش صنعت و معدن را فراهم آورده است. از جمله معادن مهم استان می‌توان به معادن بوکسیت در روستای سرفاریاب دهدشت، معدن مس در روستای خزنگاه بویراحمد، ذخایر فسفات در روستای جان قلی (تیام) در منطقه سرفاریاب، ذخایر گوگرد در روستای نزاع علیا در گچساران، معادن سنگ‌های ساختمانی و معادن گچ، معادن شن و ماسه، خاک رس، سنگ آهک و سنگ نما اشاره کرد. بر اساس نتایج طرح آمارگیری از معادن فعال کشور در سال 1393، تعداد 72 معدن در حال بهره برداری وجود داشته که 91. 7 درصد آن ها دارای مدیریت خصوصی و 8. 3 درصد آن ها دارای مدیریت عمومی بوده اند. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد در مجموع 644 نفر در این معادن بکار اشتغال داشته اند که تعداد شاغلان نسبت به سال 1392، 19. 2 درصد کاهش داشته است. شایان ذکر است معادن استخراج شن و ماسه با 45. 8 درصد و استخراج سنگ لاشه با 27. 8 درصد بیشترین سهم از تعداد معادن را در این سال داشته اند و 98. 6 درصد از استخراج ها به روش روباز بوده است. در سال 1393 ارزش تولید مواد معدنی معادن در حال بهره برداری 342 میلیارد بوده است. معادن شن و ماسه با 57. 2 درصد و بعد از آن معادن سنگ آهک با 19. 5 درصد بیشترین سهم ارزش تولید را به خود اختصاص داده اند. ارزش افزوده حاصل از فعالیت‌های معادن در سال 1393، بیش از 259 میلیارد ریال بوده که معادن استخراج شن و ماسه با 54. 2 درصد بیشترین و معادن استخراج نمک با 0. 3 درصد کمترین میزان ارزش افزوده را داشته‌اند.

مأخذ –سازمان جهاد كشاورزی (مدیریت شیلات استان). (ر. پ).

ﻣﺤﺪوده اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ذﺧﺎﯾﺮ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز در ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪی ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ (ﺳﻨﮓ آﻫﮏ، ﺳﻨﮓ ﮔﭻ، ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ) ﻏﻨﯽ و در ﺑﺮدارﻧﺪه ذﺧﺎﯾﺮ ﺑﺰرﮔﯽ ﺟﻬﺖ اﺣﺪاث واﺣﺪﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮآوری اﯾﻦ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬا اﯾﻦ اﺳﺘﺎن در زﻣﯿﻨﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻌﺪﻧﯽ در وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻗﺮار دارد. ذﺧﺎﯾﺮ ﻧﻤﮏ، ﺳﯿﻠﯿﺲ، دوﻟﻮﻣﯿﺖ، ﺑﻮﮐﺴﯿﺖ، ﻓﺴﻔﺎت و ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ از ﺑﺎرزﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎﻧﯽﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ اﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و در ﭘﺎرهای ﻣﻮارد ذﺧﺎﯾﺮ در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻬﯽ را ﭘﺪﯾﺪ آوردهاﻧﺪ. ذﺧﺎﯾﺮ ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻬﻤﺌﯽ از ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﯾﻦ اﯾﻦ ذﺧﺎﯾﺮ اﺳﺖ.

ذﺧﺎﯾﺮ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز:

ذﺧﺎﯾﺮ ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻮری ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﺪوده اﯾﻦ اﺳﺘﺎن در ﭘﻬﻨﻪ ﮐﻮﻫﭙﺎﯾﻪای زاﮔﺮس و در ﻣﻨﺎﻃﻖ دوﮔﻨﺒﺪان و دﻫﺪﺷﺖ ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ آن ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺣﻮزهﻫﺎی ﻧﻔﺘﯽ ﮔﭽﺴﺎران، ﺑﯽ ﺑﯽ ﺣﮑﯿﻤﻪ و ﻧﺎﺣﯿﻪ دﻫﺪﺷﺖ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد. ارزﯾﺎﺑﯽ اﯾﻦ ذﺧﺎﯾﺮ در ﭼﻬﺎر ﭼﻮب ﭘﺮوژهﻫﺎی ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻠﯽ ﻧﻔﺖ اﯾﺮان ﺟﺎی دارد.

ذﺧﺎﯾﺮ ﻓﻠﺰی:

ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﺒﻮد ﺗﮑﺎﭘﻮﻫﺎی آذرﯾﻦ، ذﺧﺎﯾﺮ ﻣﻌﺪﻧﯽ از ﮔﻮﻧﻪ ﻓﻠﺰات ﻧﺎدر و ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮارد ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﻌﺪن ﻣﺲ ﺧﺎﻧﻪ ﮔﺎه (ﺧﻮﻧﮕﺎه) اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﻠﻨﺪیﻫﺎی دﻧﺎ (در ارﺗﻔﺎع 2060 ﻣﺘﺮی و در 3 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی ﺑﺎﺧﺘﺮ ﻗﻠﻪ دﻧﺎ) ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.

ﭘﺪﯾﺪه ﮐﺎﻧﯽ ﺳﺎزی در دو اﻓﻖ و در ﺳﻨﮓﻫﺎی آﻫﮑﯽ و آﻫﮏﻫﺎی دوﻟﻮﻣﯿﺘﯽ ﮐﺎﻣﺒﺮﯾﻦ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ و ﮐﺎﻧﯽﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮن اﮐﺴﺪﻫﺎ و ﮐﺮﺑﻨﺎتﻫﺎی ﻣﺲ (ﮐﻮﭘﺮﯾﺖ، آزروﯾﺖ و ﻣﺎﻻﮐﯿﺖ) در آن ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻌﺪن ﮐﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺳﺘﺨﺮاﺟﯽ ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺮ آن ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ، ﺿﺮورت اﺳﺘﻤﺮار اﮐﺘﺸﺎف ﺑﻪ وﯾﮋه اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت زﯾﺮ ﺳﻄﺤﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ.

اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ وﺟﻮد ﭘﺪﯾﺪه ﮐﺎﻧﯽ ﺳﺎزی ﻣﺲ در اﯾﻦ ﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﯽ- ﻣﮑﺎﻧﯽ (ﺳﺎزﻧﺪ ﺑﺎروت-ﮐﺎﻣﺒﺮﯾﻦ زﯾﺮﯾﻦ) و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﭘﯿﺪاﯾﺶ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه در ﻧﻮاﺣﯽ دورك و ﻣﻌﺪن دوﭘﻼن ﺿﺮورت اﺳﺘﻤﺮار ﻋﻤﻠﯿﺎت اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ را ﻣﯽﺟﻮﯾﺪ. ﺷﺎﯾﺎن ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل 1362در ﺗﺮاﻧﺸﻪ ﺟﺎده ﯾﺎﺳﻮج - دﺷﺖ رم، در ﺳﺎزﻧﺪ ﭘﺎﺑﺪه، رﮔﻪ ﻧﺎزﮐﯽ از ﭘﯿﺮﯾﺖ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺣﺪود 5-8 ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ و ﺑﻪ ﻃﻮل رﺧﻨﻤﻮن ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺣﺪود 2 ﻣﺘﺮ ﻧﻤﺎﯾﺎن ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺸﺎﻧﯽ اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد.

ذﺧﺎﯾﺮ ﻏﯿﺮ ﻓﻠﺰی: در ﭼﻬﺎر ﭼﻮب ﭼﻨﯿﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪی دو ﮔﻮﻧﻪ ذﺧﺎﯾﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ:

1. ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ

ﺗﺎ ﺳﺎل1362 ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼع ﺟﺎﻣﻊ و ﮔﺴﺘﺮده‌ای در ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮاد در ﭘﻬﻨﻪ اﺳﺘﺎن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﮐﻪ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﺷﻤﺎری از اﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه اﺳﺘﺎنﻫﺎی ﺑﺎﺧﺘﺮی ﮐﺸﻮر اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ، ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺮرﺳﯽ و روﺷﻦ ﻧﻤﻮدن ﺗﻮان اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ از ﻧﻈﺮ وﺟﻮد ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻣﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﺮان آن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋهای دارد ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. از اﯾﻦ رو در ﺳﺎل 1362 ﯾﮏ ﮔﺮوه اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ (ﻋﺎﺑﺪﯾﺎن و ﻫﻤﮑﺎران) ﻋﻤﻠﯿﺎت اﮐﺘﺸﺎف را در ﮔﺴﺘﺮه اﯾﻦ اﺳﺘﺎن آﻏﺎز و در ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎ، ﺿﻤﻦ ﺑﺮرﺳﯽ و ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﻧﻮﯾﻨﯽ در اﯾﻦ ﭼﻬﺎر ﭼﻮب اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد. از آن ﺟﻤﻠﻪ ﺿﻤﻦ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺴﺘﻌﺪ، ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎی ﺿﺮوری ﺑﺮای اﺣﺪاث ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﯿﻤﺎن و واﺣﺪﻫﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﭻ اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد. ﺟﺎی ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﯾﻦ اﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺮ اﯾﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﯿﻤﺎن دﺷﺖ رم ﯾﺎﺳﻮج و واﺣﺪﻫﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﭻ دﻫﺪﺷﺖ و ﺷﻤﺲ ﻋﺮب دو ﮔﻨﺒﺪان ﭘﺎﯾﻪ رﯾﺰی ﺷﺪه اﺳﺖ.

در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎزی و دﯾﮕﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ، ﺳﻨﮓ آﻫﮏ، ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ، ﺧﺎك رس، اﯾﻦ اﺳﺘﺎن ﯾﮑﯽ از اﺳﺘﺎنﻫﺎی ﻏﻨﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮان ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﻧﯿﺎز ﺧﻮد را دارد ﺑﻠﮑﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺨﺶ در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻬﯽ از ﻧﯿﺎز دﯾﮕﺮ اﺳﺘﺎنﻫﺎی ﮐﺸﻮر را ﺗﺄﻣﯿﻦ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی در اﻣﺮ ﻓﺮآوری ﻣﻮاد، ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻓﺮآوردهﻫﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪی را ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﻣﺮزﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﺻﺎدر ﻧﻤﺎﯾﺪ.

ﺳﻨﮓ آﻫﮏ:

اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻌﺪﻧﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ داﻣﻨﻪ ﮐﺎرﺑﺮد آن ﮔﺴﺘﺮده و ﺑﺴﯿﺎری از ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ (از ﻧﻈﺮ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ) ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﻨﺪ. ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺳﯿﻤﺎن، ﮐﺎﻏﺬ، ﺷﯿﺸﻪ، ﻻﺳﺘﯿﮏ، ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﺘﺎﻟﻮژی (ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ذوب ﻓﻠﺰات)، ﻗﻨﺪ و در ﺑﺴﯿﺎری از ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮاد ﭘﺮ ﮐﻨﻨﺪه و ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ در ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻫﮏﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ از ﺳﻨﮓﻫﺎی آﻫﮑﯽ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد. ﻧﻘﺸﻪ زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺘﺎن داﻣﻨﻪ ﮔﺴﺘﺮش واﺣﺪﻫﺎی زﻣﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﯽ درﺑﺮدارﻧﺪه ﺳﻨﮓﻫﺎی آﻫﮑﯽ را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﭘﻬﻨﻪ ﺑﯿﺶ از 50 درﺻﺪ ﮔﺴﺘﺮه اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ رﺧﺴﺎرهﻫﺎی آﻫﮑﯽ رﺧﻨﻤﻮن ﯾﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ.

ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی ﺳﻮرﻣﻪ، ﻓﻬﻠﯿﺎن، ﮔﺪون، دارﯾﺎن از ﮔﺮوه ﺧﺎﻣﯽ، ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی ﺳﺮوك و اﯾﻼم از ﮔﺮوه ﺑﻨﮕﺴﺘﺎن و ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎری از ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﯾﻦ واﺣﺪﻫﺎی زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺑﺮدارﻧﺪه رﺧﺴﺎرهﻫﺎی ﮐﺮﺑﻨﺎﺗﯽ ﺳﻨﮓ آﻫﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ دو ﺳﺎزﻧﺪه. ﺳﺮوك و آﺳﻤﺎری اﺷﺎره ﻧﻤﻮد ﮐﻪ در ﭘﻬﻨﻪ وﺳﯿﻌﯽ از اﺳﺘﺎن رﺧﻨﻤﻮن و ﺗﻮان دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر آﺳﺎن اﺳﺖ. اﯾﻦ دو واﺣﺪ زﻣﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﯽ از ﻧﻈﺮ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ در ﺑﺮدارﻧﺪه ذﺧﺎﯾﺮ ﺑﺰرﮔﯽ از اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺟﺪول ﺷﻤﺎره (18) ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ واﺣﺪﻫﺎی زﯾﺎد ﺷﺪه را ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻮاﺣﯽ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ از اﺳﺘﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ.

ﺳﻨﮓ ﮔﭻ:

ﺳﺎزﻧﺪ ﮔﭽﺴﺎران ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎزﻧﺪ در ﺑﺮدارﻧﺪه اﻓﻖﻫﺎی ﺳﻨﮓ ﮔﭻ و ﭘﺪﯾﺪ آورﻧﺪه ذﺧﺎﯾﺮ ﺑﺰرﮔﯽ از اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻌﺪﻧﯽ در ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮔﺴﺘﺮهی اﺳﺘﺎن ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻧﻮاﺣﯽ دوﮔﻨﺒﺪان و دﻫﺪﺷﺖ، ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋهای دارد. ﻻﯾﻪﻫﺎی ﺿﺨﯿﻢ ﺳﻨﮓ ﮔﭻ ﭼﻪ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﯾﺎﺳﻮج، دوﮔﻨﺒﺪان و ﯾﺎ دﻫﺪﺷﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای رﺧﻨﻤﻮن ﯾﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ در ﺑﺴﯿﺎری ﻣﮑﺎنﻫﺎ ذﺧﺎﯾﺮ در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻬﯽ را ﭘﺪﯾﺪ آوردهاﻧﺪ و اﯾﻦ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﻤﺎری از ﻧﻮاﺣﯽ، اﺣﺪاث واﺣﺪﻫﺎی ﺑﺰرگ ﻣﻘﯿﺎس ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﭻ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ.

در اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ ذﺧﺎﯾﺮ ﺳﻨﮓ ﮔﭻ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺒﻮه وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻤﺮﮐﺰ اﯾﻦ ذﺧﺎﯾﺮ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﮔﭽﺴﺎران و ﻏﺮب و ﺟﻨﻮب ﻏﺮب ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه ﺳﻨﮓ ﮔﭻ ﺻﺪ در ﺻﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﭻ ﻃﺒﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻄﻠﻮب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.

ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ (ﻧﻤﺎ و ﻣﺎﻟﻮن): ﺳﻨﮓﻫﺎی آﻫﮑﯽ ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺮوك ﺑﻪ وﯾﮋه ﻻﯾﻪﻫﺎﯾﯽ از ﺳﻨﮓﻫﺎی آﻫﮑﯽ ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎری ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ آنﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ذﺧﺎﯾﺮ ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ، ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ. اﮔﺮ ﭼﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻌﺎدﻧﯽ در ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎن ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺧﻮد را ﻧﯿﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ وﻟﯽ ﺷﻤﺎر ﻣﻌﺪودی از ﻣﻌﺎدن، ﯾﺎ در ﺣﺎل ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری (ﻣﻌﺪن ﺻﺎﻟﺤﺎن) و ﯾﺎ در ﺣﺎل اﮐﺘﺸﺎف ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ از ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎﯾﯽ آﺳﻤﺎری (ﻣﻌﺪن آب رﯾﮕﻮن در دﻣﺎﻏﻪ ﭘﻼﻧﺞ دار ﺗﺎﻗﺪﯾﺲ ﺷﻤﺎل ﺑﺎﺧﺘﺮ دوﮔﻨﺒﺪان)، ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻻﯾﻪﻫﺎﯾﯽ از ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺳﺎزﻧﺪ آﻏﺎﺟﺎری (ﻣﻌﺎدن ﺳﻤﻐﺎن و ﺧﯿﺮآﺑﺎد ﻧﺎﺣﯿﻪ دﻫﺪﺷﺖ و دوﮔﻨﺒﺪان) ﺑﻪ ﺳﺒﺐ داﺷﺘﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮏ و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ، ذﺧﺎﯾﺮ ﺑﺰرﮔﯽ از ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ (ﻣﺎﻟﻮل) را ﭘﺪﯾﺪ آوردهاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﻠﻮكﻫﺎی ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ و آﺟﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺷﻬﺮﻫﺎ و روﺳﺘﺎﻫﺎ ﮔﺮدﯾﺪه اﻧﺪ.

در اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ ذﺧﺎﯾﺮ ﺳﻨﮓ ﻻﺷﻪ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺒﻮه و در ﺟﺎی ﺟﺎی آن ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد. ﮐﻪ از اﺳﺘﺤﮑﺎم و دوام زﯾﺎدی ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر ﻗﺪﯾﻤﯽ ﮐﻪ از ﺳﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻫﻨﻮز ﻣﻘﺎوم و ﭘﺎ ﺑﺮﺟﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ.

ﺧﺎك رس:

اﮔﺮ ﭼﻪ ﺷﻤﺎری از دﺷﺖﻫﺎی اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه از ﺧﺎكﻫﺎی رﺳﯽ، ﺳﯿﻠﺘﯽ و ﻣﺎﺳﻪﻫﺎی رﯾﺰ داﻧﻪ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻪ، وﺟﻮد دارد وﻟﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺎﻧﯽ ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ آنﻫﺎ، اﻣﮑﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪ آﺟﺮﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻨﻬﺎ واﺣﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ آﺟﺮ در ﮔﺮاﻧﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﺧﯿﺮآﺑﺎد (ﺟﺎده دوﮔﻨﺒﺪان-ﺑﻬﺒﻬﺎن) ﻓﻌﺎل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ آﺟﺮﻫﺎی ﻧﻪ ﺟﻨﺪان ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﺳﺘﻪای ﭘﯽ آﻣﺪه از ﻧﺒﻮد آﺟﺮ در ﮔﺴﺘﺮه اﺳﺘﺎن. ﻓﺰون ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ، ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﻦ ﻧﯿﺎز را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽآورد، ﺑﺨﺶ دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺑﻠﻮكﻫﺎی ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ ﯾﺎ آﺟﺮﻫﺎی وارداﺗﯽ از اﺳﺘﺎنﻫﺎی ﻫﻤﺠﻮار ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯽﮔﺮدد. ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ روی ﺷﯿﻞﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ، اﺣﺘﻤﺎل و اﻣﮑﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪ آﺟﺮﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﺳﻔﺎلﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ آورد. ﻫﻢ اﮐﻨﻮن در ﺷﻤﺎری از ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﺧﺎكﻫﺎی ﮐﺸﺎورزی، ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ آﺟﺮﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ از ﺷﯿﻞﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.

ذﺧﺎﯾﺮ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ:

از آن ﺟﻬﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻫﻤﻮاره ﯾﮑﯽ از ارﮔﺎنﻫﺎی ﻣﻬﻢ در ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎزی و ﺳﺎزهﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود. ﻟﺬا وﺟﻮد ﭼﻨﯿﻦ ذﺧﺎﯾﺮی ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻓﺮاﻫﻢ آوری آنﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﺎز را ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﻮده اﺳﺖ. ﺑﺴﺘﺮ رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﺟﺎری در ﺑﺨﺶ ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ و ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ، اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻫﺎی زﯾﺎدی از اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻧﯿﺎز ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﺮ ﻃﺮف ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ.

1- ﮐﺎﻧﯽﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ

در ﺟﻬﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﮐﺎﻧﯽﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ در ﭘﯿﺸﺒﺮد اﻫﺪاف ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ اﻧﮑﺎر ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ، ﭘﺎرهای از ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ، اﮔﺮﭼﻪ در ﺣﺠﻢ اﻧﺪك، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ و ﺑﻨﯿﺎدی در ﭘﺎرهای از ﺻﻨﺎﯾﻊ ﭘﺪﯾﺪ آورد. ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﺮ اﮐﺘﺸﺎف اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮاد و ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻓﺮآوری آنﻫﺎ از ﺿﺮورﯾﺎت اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﯾﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻮاره در رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺮ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋهای داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

ذﯾﻼً ﮐﺎﻧﯽﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﺴﺘﺮه اﺳﺘﺎن ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ:

ﻧﻤﮏ:

ﮔﻨﺒﺪ ﻧﻤﮑﯽ ﻫﺮﻣﺰ ﮐﻪ در ﺣﺪود 8 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی ﺧﺎور ﺳﯽ ﺳﺨﺖ رﺧﻨﻤﻮن دارد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ واﺣﺪ زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ در ﺑﺮدارﻧﺪه ﺳﻨﮓ ﻧﻤﮏ در ﮔﺴﺘﺮه اﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ آﯾﺪ. اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻓﺰون ﺑﺮ ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﻮدن ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺷﻤﺎری از ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﺎرﺑﺮد در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻬﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

دوﻟﻮﻣﯿﺖ:

اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻌﺪﻧﯽ در ﺷﻤﺎری از ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﺎرﺑﺮد وﯾﮋه دارد. ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺮﯾﻦ واﺣﺪ دوﻟﻮﻣﯿﺘﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه، اﻓﻖﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی ﻣﯿﻼ و ﺧﺎﻧﻪ ﮐﺖ در زاﮔﺮس روراﻧﺪه (رﺷﺘﻪ ﮐﻮه دﻧﺎ) وﺟﻮد دارد. ﻋﻤﺪه دوﻟﻮﻣﯿﺖ اﺳﺘﺎن ﺑﺎ ﻋﯿﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ 23 درﺻﺪ و ذﺧﯿﺮه اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ 200 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ ﻗﺮار دارد.

ﺳﯿﻠﯿﺲ: اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻌﺪﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد آن در ﺻﻨﻌﺖ ﺷﯿﺸﻪ ﺳﺎزی اﺳﺖ، دﺳﺖ ﮐﻢ در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی ﺑﺎرون و ﻻﻟﻮن ﭘﺪﯾﺪار ﺷﺪه در رﺷﺘﻪ ﮐﻮه دﻧﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻓﻖ ﮐﻮارﺗﺰﯾﺘﯽ ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺳﺎزﻧﺪ ﻻﻟﻮن از ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﯾﻦ واﺣﺪﻫﺎی ﺳﯿﻠﯿﺴﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﺷﻤﺎل ﺑﺨﺶ ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﯿﺰان اﮐﺴﯿﺪ ﺳﯿﻠﯿﺴﯿﻢ آن ﺑﯿﺶ از 90 درﺻﺪ اﺳﺖ. از ﻧﻈﺮ ذﺧﺎﯾﺮ ﻣﻌﺪﻧﯽ ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ اﺳﺘﺎن ﯾﮑﯽ از ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻣﻬﻢ در اﯾﺮان ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ذﺧﺎﯾﺮ ﻋﺪﺳﯽ ﺷﮑﻞ ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ اﺳﺘﺎن در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻟﯿﮑﮏ ﻗﺮار دارد و ﻋﯿﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ آن 90درﺻﺪ و ذﺧﯿﺮه اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ ﺑﺮآورد ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﺑﻮﮐﺴﯿﺖ:

اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻌﺪﻧﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎده اوﻟﯿﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. وﯾﮋﮔﯽ ﻻﺗﺮﯾﺘﯽ (ﺑﻮﮐﺴﯿﺖﻫﺎی آﻫﻦ دار) ﺑﻮدن اﻧﯽ اﻓﻖﻫﺎ، ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﮐﺘﺸﺎف آنﻫﺎ، ﺟﻬﺖ دﺳﺖﯾﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎی ﮐﻢ آﻫﻦ از ﯾﮏ ﻃﺮف و ﯾﺎﻓﺘﻦ اﻓﻖﻫﺎی ﻧﺴﻮز ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ آﺟﺮ و ﻓﺮآوردهﻫﺎی ﻧﺴﻮز از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ، اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋهای ﺑﺪان ﻣﯽﺑﺨﺸﺪ. ذﺧﺎﯾﺮ ﺑﻮﮐﺴﯿﺖ ﮐﺎرﺳﺘﯿﮏ ﮐﺮﺗﺎﺳﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﻧﯿﺰ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻟﻮداب ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ واﻗﻊ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ذﺧﯿﺮهای اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻣﻌﺎدل 8 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ و ﻗﻄﻌﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 750000 ﺗﻦ ﺑﺮای آن ﺑﺮآورد ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻏﯿﺮ ﺳﻨﮓ ﺑﻮﮐﺴﯿﺖ اﺳﺘﺎن 55درﺻﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﻧﻮع ﺑﻮﻫﻤﯿﺘﯿﮏ ﺑﻮده و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ دارد.

دو اﻓﻖ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮﮐﺴﯿﺘﯽ ﻻﺗﺮﯾﺘﯽ در ﭘﻬﻨﻪ اﯾﻦ اﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ:

اﻓﻖ ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ آﻫﮏﻫﺎی ﭘﺮﻣﯽ

اﻓﻖ ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ آﻫﮏﻫﺎی ﮐﺮﺗﺎﺳﻪ (ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺮوك)

اوﻟﯿﻦ اﻓﻖ ﺑﺮ واﺣﺪ زﻣﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﯽ ﭘﺮﻣﯿﻦ و در رﺷﺘﻪ ﮐﻮه دﻧﺎ و دوﻣﯿﻦ اﻓﻖ در ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ. اﻫﻤﯿﺖ اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺑﺮ روی اﯾﻦ دو اﻓﻖ زﻣﺎﻧﯽ ﭼﻬﺮهای ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻓﻖ ﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎ ﭘﺮﻣﯿﻦ در دو ﭘﻼن و ﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎ ﮐﺮﺗﺎﺳﻪ ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﺳﻤﯿﺮم ﮐﻪ ﻣﻌﺎدن ﻧﺴﻮز ﺷﺎﯾﺎن وﺟﻬﯽ را ﭘﺪﯾﺪ آوردهاﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد. اﯾﻦ دو ﻣﻌﺪن ﺑﻪ وﯾﮋه ﻣﻌﺪن ﻧﺴﻮز ﺳﻤﯿﺮم در ﺻﻨﻌﺖ ﻓﺮآوردهﻫﺎی ﻧﺴﻮز ﮐﺸﻮر، ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋه وﮐﺎﻣﻼً ﺑﺮﺟﺴﺘﻪای دارﻧﺪ.

ﻓﺴﻔﺎت:

ﻓﺴﻔﺎت ﻣﺎدهای اﺳﺖ ﮐﻪ اﻫﻤﯿﺖ آن از ﻧﻈﺮ ﺳﯿﺎﺳﯽ- اﻗﺘﺼﺎدی ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز اﺳﺖ. ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺒﻊ اﻗﺘﺼﺎدی ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻓﺴﻔﺮی در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺎورزی و ﺻﻨﻌﺘﯽ دارای ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ و ﺣﯿﺎﺗﯽ و ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺣﺪود 85 درﺻﺪ ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت در ﺻﻨﻌﺖ ﮐﻮدﺳﺎزی و ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ دام و ﻃﯿﻮر ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﯽرﺳﺪ. در اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل 1951 ﻣﯿﻼدی 1329) ﻫﺠﺮی ﺷﻤﺴﯽ) ذﺧﺎﯾﺮ ﻓﺴﻔﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﺳﺎلﻫﺎی ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ذﺧﺎﯾﺮ ﻓﺴﻔﺎت اﺳﺘﺎن ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ﻟﮑﻦ از ﺳﺎل 1363 ﺑﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻃﺮح اﮐﺘﺸﺎف ﺳﺮاﺳﺮی ﻓﺴﻔﺎت در ﺳﺎزﻣﺎن زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻣﻬﻤﯽ در ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ﮐﻪ اﻫﻢ آن ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ: ﮐﺎﻧﺴﺎر ﻓﺴﻔﺎت ﮐﻮه ﮐﻮﻣﻪ واﻗﻊ در 40 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎل دوﮔﻨﺒﺪان و دو ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎل دﻫﮑﺪه اﺳﭙﺮ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﮔﭽﺴﺎران، اﯾﻦ ﮐﺎﻧﺴﺎر دارای ذﺧﯿﺮه اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ 22 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ و ﻋﯿﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺣﺪود 9/8 درﺻﺪ اﺳﺖ. ﻻزم ﺑﻪ ﯾﺎدآوری اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﻢ ﮐﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎی ﻓﺴﻔﺎت اﺳﺘﺎن از ﻧﻮع ﮐﻠﺮ و ﻓﻠﻮرو آﭘﺎﺗﯿﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺷﻤﺎری از اﻓﻖﻫﺎی ﻓﺴﻔﺎت دار در ﻧﻮاﺣﯽ ﯾﺎﺳﻮج، دﻫﺪﺷﺖ و دوﮔﻨﺒﺪان، ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‌اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﯾﻦ آنﻫﺎ در ﺗﺎﻗﺪﯾﺲﻫﺎی زرآور و ﭘﺘﺎوه در ﯾﺎﺳﻮج و ﺗﺎﻗﺪﯾﺲﻫﺎی اﺷﮑﺮﻻر، ﮐﻮه ﺳﯿﺎه، ﺑﻨﮕﺴﺘﺎن، ﺧﺎﻣﯽ و ﻧﯿﻞ در دو ﮔﻨﺒﺪان و دﻫﺪﺷﺖ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه‌اﻧﺪ، ﺑﯽ ﮔﻤﺎن ﺟﻤﻊآوری و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ دادهﻫﺎی ﭘﯿﺎﻣﺪ ﮐﺎرﻫﺎی اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻄﻮط اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ را ﺟﻬﺖ اداﻣﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﭘﯽ ﺟﻮﯾﯽ و دﯾﮕﺮ ﻣﺮاﺣﻞ اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ در آﯾﻨﺪه را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻓﺴﻔﺎت ﺑﺎ ﻋﯿﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ 10 درﺻﺪ ﺑﺎ ذﺧﯿﺮه ﻗﻄﻌﯽ 81 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ و ذﺧﯿﺮه اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ 280 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ ﻧﯿﺰ در ﺗﺎﻗﺪﯾﺲ ﮐﻮه ﻻر در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺷﻬﺮ ﭼﺮام وﺟﻮد دارد.

ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ: ﻫﻢ اﮐﻨﻮن اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻌﺪﻧﯽ (ﺳﻮﻟﻔﺎت اﺳﺘﺮاﻧﺴﯿﻮم) ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺷﻤﺎری از ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺟﻬﺎن ﻓﺮآوری و ﺑﻪ ﮐﺮﺑﻨﺎت و ﻧﯿﺘﺮات اﺳﺘﺮاﻧﺴﯿﻮم ﻗﺎﺑﻞ ﮐﺎرﺑﺮد در ﺻﻨﺎﯾﻊ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ، ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﯿﺸﻪ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن رﻧﮕﯽ، ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ، رﻧﮓ و ﻟﻌﺎب، ﺳﺮاﻣﯿﮏ و داروﺳﺎزی، ﭘﺎﻻﯾﺶ ﺷﮑﺮ، ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺮﯾﺲ و ﺻﺎﺑﻮن و ﺑﺴﯿﺎر از ﺻﻨﺎﯾﻊ دﯾﮕﺮ، ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋهای دارد. اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻌﺪﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد آن در ﺻﻨﻌﺖ ﺷﯿﺸﻪ ﺳﺎزی اﺳﺖ، دﺳﺖ ﮐﻢ در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی ﺑﺎرون و ﻻﻟﻮن ﭘﺪﯾﺪار ﺷﺪه در رﺷﺘﻪ ﮐﻮه دﻧﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻓﻖ ﮐﻮارﺗﺰﯾﺘﯽ ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺳﺎزﻧﺪ ﻻﻟﻮن از ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﯾﻦ واﺣﺪﻫﺎی ﺳﯿﻠﯿﺴﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﺷﻤﺎل ﺑﺨﺶ ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﯿﺰان اﮐﺴﯿﺪ ﺳﯿﻠﯿﺴﯿﻢ آن ﺑﯿﺶ از 90 درﺻﺪ اﺳﺖ.

ﺗﺎﮐﻨﻮن دو اﻓﻖ ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ در ﭘﻬﻨﻪ اﯾﻦ اﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ:

- اﻓﻖ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﻗﺎﻋﺪه ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎری

- اﻓﻖ ﺣﺪ ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی ﮔﭽﺴﺎران و ﻣﯿﺸﺎن

دو اﻓﻖ ﯾﺎد ﺷﺪه در ﺑﺨﺶ ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻬﻤﺌﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ اوﻟﯿﻦ اﻓﻖ در ﺣﺎل اﮐﺘﺸﺎف و دوﻣﯿﻦ اﻓﻖ ﻣﻌﺪﻧﯽ ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ ﻗﯿﺼﺮ را ﭘﺪﯾﺪ آورده اﺳﺖ. ﻣﯿﺰان اﮐﺴﯿﺪاﺳﺘﺮاﻧﺴﯿﻮم ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﻌﺪن از 51 ﺗﺎ 56 درﺻﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ درﺟﻪ ﺧﻠﻮص آن اﺳﺖ.

ﻧﺘﯿﺠﻪ: ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ از ﻣﺠﻤﻮع60 ﻧﻮع ﻣﺎده ﻣﻌﺪﻧﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه در ﮐﺸﻮر، 13ﻧﻮع ﻣﻌﺎدل 21درﺻﺪ آن در ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ. ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت اﮐﺘﺸﺎف ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ، اﯾﻦ ﻣﻮاد در 70 درﺻﺪ از ﻣﺴﺎﺣﺖ 15ﻫﺰار ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻌﯽ اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻓﺴﻔﺎت، ﺑﻮﮐﺴﯿﺖ، ﺳﻨﮓ ﮔﭻ، ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﺳﯿﻤﺎن، ﺳﻠﯿﺴﺘﯿﻦ، ﮔﻮﮔﺮد ﻣﻌﺪﻧﯽ، ﻧﻤﮏ آﺑﯽ، ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن، ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ آﺟﺮ، دوﻟﻮﻣﯿﺖ، ذﺧﯿﺮه ﻣﺲ، ﺧﺎك ﻧﺴﻮز و ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺗﺰﺋﯿﻨﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮاد ﮐﺸﻒ ﺷﺪه در اﯾﻦ اﺳﺘﺎن اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺸﻒ ذﺧﯿﺮه ﺑﺰرﮔﯽ از ﻓﺴﻔﺎت ﺑﺎ ذﺧﯿﺮه ﻗﻄﻌﯽ 81 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ در اﯾﻦ اﺳﺘﺎن ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺳﺒﺐ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ذﺧﯿﺮه ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻏﯿﺮ ﻓﻠﺰی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺴﻔﺎت، اﯾﻦ اﺳﺘﺎن رﺗﺒﻪ اول را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص دﻫﺪ. ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺣﺪود 40 ﻃﺮح اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ در ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎن اﺟﺮا ﺷﺪه ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آن، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ذﺧﺎﯾﺮ ﻣﻌﺪﻧﯽ زﯾﺮ اﺳﺖ:

اﻟﻒ – ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ:

ﺳﻮﻟﻔﺎت اﺳﺘﺮاﻧﺴﯿﻢ ﯾﺎ ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ در اﯾﻦ اﺳﺘﺎن در ﺳﺎزﻧﺪ ﮔﭽﺴﺎران – ﻣﯿﺸﺎن و ﻣﯿﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎری ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺟﻤﻊ ذﺧﺎﯾﺮ آن ﺣﺪود 50 ﻫﺰار ﺗﻦ ﺑﺮآورد ﺷﺪه اﺳﺖ.

ذﺧﺎﯾﺮ ﺳﻠﺴﺘﯿﻦ اﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻦ اﮐﺴﯿﺪ ﺑﺎرﯾﻢ، از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﻮع ﺧﻮد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.

ب- ﻓﺴﻔﺎت:

اﻓﻖ ﻓﺴﻔﺎت در ﻣﯿﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪ ﭘﺎﺑﺪه اﺳﺖ. ﮐﺎﻧﺴﺎرﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻓﺴﻔﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در اﯾﻦ اﺳﺘﺎن

ﺷﺎﻣﻞ: ﮐﺎﻧﺴﺎر ﮐﻮه ﻻر در ﻣﺮز ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎی ﮔﭽﺴﺎران و ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ ﮐﻪ ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ذﺧﯿﺮه ﻓﺴﻔﺎت رﺳﻮﺑﯽ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ و دارای ذﺧﯿﺮه ﻗﻄﻌﯽ 81 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ و ذﺧﯿﺮه اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ 280 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﮐﺎﻧﺴﺎر ﻓﺴﻔﺎت

ﻣﻨﺪول و ﺷﯿﺦ ﻫﺎﺑﯿﻞ ﺑﺎ ذﺧﯿﺮه ﺣﺪود 280 ﻫﺰار ﺗﻦ، ﮐﺎﻧﺴﺎر ﻓﺴﻔﺎت ﺑﻨﮕﺴﺘﺎن ﺑﺎ ذﺧﯿﺮه 23 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ، ﮐﺎﻧﺴﺎر ﻓﺴﻔﺎت اﺳﭙﺮ ﺑﺎ ذﺧﯿﺮه 19 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ و ﻓﺴﻔﺎت ﻣﻠﻪ ﮔﻞ در 16 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎل دﻫﺪﺷﺖ.

- ﺑﻮﮐﺴﯿﺖ:

ﻣﻌﺎدن ﺑﻮﮐﺴﯿﺖ اﺳﺘﺎن ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻧﺪ ﺳﺮوك در ﭘﺎﯾﯿﻦ و اﯾﻼم در ﺑﺎﻻ ﻗﺮار دارد. ذﺧﺎﯾﺮ ﺑﻮﮐﺴﯿﺖ در ﮐﻮه ﺳﯿﺎه، ﮐﻮﻫﻨﺪون، دﻟﻒ و ﻧﯿﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه‌اﻧﺪ. ﻋﻤﺪهﺗﺮﯾﻦ ذﺧﺎﯾﺮ ﺑﻮﮐﺴﯿﺖ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺮ ﻓﺎرﯾﺎب ﻗﺮار دارد ﮐﻪ ذﺧﯿﺮه ﻗﻄﻌﯽ آن 50 ﻫﺰار ﺗﻦ و ذﺧﯿﺮه اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ آن 3 ﻣﯿﻠﯿﻮن و 500 ﻫﺰار ﺗﻦ اﺳﺖ.

- دوﻟﻮﻣﯿﺖ:

ذﺧﺎﯾﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ دوﻟﻮﻣﯿﺖ در اﯾﻦ اﺳﺘﺎن ﺣﺪود 100 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در ﯾﺎل ﻏﺮﺑﯽ ﻣﻨﻮﮐﻠﯿﻦ دﻧﺎ و در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه دﻧﺎ، ذﺧﯿﺮهای ﺣﺪود 250 ﻫﺰار ﺗﻦ ﻣﺲ ﮐﺸﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ.

- ﺳﻨﮓ ﮔﭻ:

در اﻓﻖﻫﺎی ﺳﺎزﻧﺪ ﮔﭽﺴﺎران ذﺧﺎﯾﺮ ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﯽ ﺳﻨﮓ ﮔﭻ وﺟﻮد دارد. ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺳﻨﮓ ﮔﭻ اﺳﺘﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﻋﺎﻟﯽ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﺮﯾﮏ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن دﻧﺎ، ذﺧﯿﺮهای از ﺳﻨﮓ ﮔﭻ ﺑﺎ ﻋﯿﺎر 100 ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ.

- ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﺳﯿﻤﺎن:

ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی ﭘﺎﺑﺪه – ﮐﺸﻮر ﭘﯽ و ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی آﻫﮑﯽ آﺳﻤﺎری و ﺳﺮوك، ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﺳﯿﻤﺎن را در ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺮق دﺷﺖ روم، ﺧﺎن اﺣﻤﺪ و ﺗﻨﮓ ﺳﯿﻮ.

- ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺗﺰﯾﯿﻨﯽ ﻧﻤﺎ:

ﺑﺮﺧﯽ ﻧﻮاﺣﯽ در ﺳﺎزﻧﺪ آﻫﮑﯽ ﺳﺮوك و آﺳﻤﺎری ﺑﺮای ﺑﺮش و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻨﮓ ﻧﻤﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ.

- ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻻﺷﻪﺗﻘﺮﯾﺒﺎً: در ﻫﻤﻪ ﺟﺎی اﺳﺘﺎن ﺑﺎ ذﺧﯿﺮه اﻧﺒﻮه دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد.

- ﻣﻌﺎدن ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز و ﻗﯿﺮ:

ﻣﯿﺪانﻫﺎی ﻧﻔﺘﯽ در اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ وﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺪانﻫﺎی ﻧﻔﺘﯽ در ﺳﻄﺢ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﯿﺪان ﻧﻔﺘﯽ ﺑﻌﺪ از ﻣﯿﺪان ﻧﻔﺘﯽ آﺳﻤﺎری اﻫﻮاز، ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺪان ﻧﻔﺘﯽ اﯾﺮان اﺳﺖ. ﻣﯿﺪان ﻧﻔﺘﯽ ﻣﻬﻢ دﯾﮕﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻣﯿﺪان ﺑﯽ ﺑﯽ ﺣﮑﯿﻤﻪ اﺳﺖ. ذﺧﺎﯾﺮ ﻗﯿﺮ اﺳﺒﺎن ﻧﯿﺰ در دو ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﮔﭽﺴﺎران ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد.

- ﻣﻌﺪن ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ و ﺧﺎك رس: اﯾﻦ ﻣﻌﺎدن در اﮐﺜﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎی اﺳﺘﺎن وﺟﻮد دارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﯽ ﺑﻮدن ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﻧﺒﻮد دﺷﺘﻬﺎی ﺑﺰرگ، اﺳﺘﺎن از ﻧﻈﺮ وﺟﻮد ذﺧﺎﯾﺮ ﺧﺎك رس ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ آﺟﺮ در ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻗﺮار دارد.

ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻌﺎدن ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه و ﻗﺎﺑﻞ ﺑﻬﺮهﺑﺮداری اﺳﺘﺎن در ﺟﺪول زﯾﺮ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ.